Ομιλία Δ. Χριστοδούλου: "Η Μαθηματική Σκέψη του Αρχιμήδη και του Απολλώνιου

Το Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου διοργανώνει κύκλους ομιλιών στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Μαθηματικών και των Επιστημών. 

Ο διακεκριμένος Έλληνας μαθηματικός Δημήτριος Χριστοδούλου, Ομότιμος Καθηγητής Μαθηματικών και Φυσικής στο ETH Zürich, παρουσίασε στις 19 Μαρτίου 2025 μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διάλεξη με θέμα: «Η Μαθηματική Σκέψη του Αρχιμήδη και του Απολλωνίου».

Σάρωση για να αποθηκεύσετε ή να κοινοποιήσετε την ανάρτηση

"Μη μου τους κύκλους τάραττε": Η τελευταία πράξη του Αρχιμήδη στην Πολιορκία των Συρακουσών

Ο Αρχιμήδης, σύμφωνα με τον Πλούταρχο και άλλες πηγές (όπως ο Βαλέριος Μάξιμος), ήταν τόσο απορροφημένος στη δουλειά του που δεν αντιλήφθηκε καν τον κίνδυνο που τον απειλούσε. 

Η Πολιορκία των Συρακουσών (214-212 π.Χ.) ήταν μια κρίσιμη στιγμή στον Δεύτερο Καρχηδονιακό Πόλεμο, και ο Αρχιμήδης είχε προσφέρει σημαντική βοήθεια στην άμυνα της πόλης με τις καινοτόμες εφευρέσεις του, όπως οι καταπέλτες και οι περίφημοι "καθρέφτες καύσης". 

Ο Κοχλίας του Αρχιμήδη: Από την Αρχαιότητα στη Σύγχρονη Τεχνολογία

Ο Κοχλίας του Αρχιμήδη είναι μία από τις πιο εμβληματικές μηχανικές εφευρέσεις της αρχαιότητας, αποδεικνύοντας τη μεγαλοφυΐα του Έλληνα μαθηματικού και μηχανικού Αρχιμήδη του Συρακούσιου (287–212 π.Χ.). 

Πρόκειται για έναν μηχανισμό που επιτρέπει τη μεταφορά υγρών από ένα χαμηλότερο σε ένα υψηλότερο επίπεδο μέσω μιας περιστρεφόμενης σπειροειδούς επιφάνειας μέσα σε έναν κυλινδρικό σωλήνα.

Χάλκινο άγαλμα του Αρχιμήδη στις Συρακούσες

Ο Κικέρωνας και η Ανακάλυψη του Ξεχασμένου Τάφου του Αρχιμήδη

Μετά τον θάνατο του Αρχιμήδη το 212 π.Χ., ο τάφος του στη Σικελία έπεσε στη λήθη και τελικά χάθηκε. Αργότερα, το 75 π.Χ., ο Κικέρωνας, ενώ διατελούσε Κοσμήτορας στη Σικελία, κατάφερε να τον εντοπίσει:

«Όταν ήμουν Κοσμήτορας, ανακάλυψα τον τάφο του Αρχιμήδη. Οι Συρακούσιοι όχι μόνο αγνοούσαν την τοποθεσία του, αλλά αμφέβαλλαν ακόμα και για την ύπαρξή του. Τον βρήκα κρυμμένο κάτω από πέτρες και θάμνους.

The World as I See It: Archimedes' Reflections

Twin Circles of Archimedes

The arbelos (ancient Greek for "shoemaker's knife") is a geometric figure that was already explored by Archimedes from Syracuse. It is bounded by three semicircles and is shown here in green color. 

Click on the image.

An interesting property becomes visible if the common tangent of the two small semicircles is added (vertical line). In the two parts of the arbelos that are separated by this line, we draw the largest circles (violet) that still fit. Because these circles have the same radius, they are called the twin circles of Archimedes. 

Archimedes: «The perimeter of the erth is about 3.000.000 stadia and not greater»

Από το Περί Λημμάτων (εκδοχή Aqatun) του Αρχιμήδη

Έστω τρίγωνο $ABC$. Παίρνουμε στις πλευρές του μήκη $A{C}_1=C_{2}B$ και $C{B}_1=B_{2}A$, όπως στο σχήμα. Έστω ότι οι $A{A}_1,C{C}_2$ τέμνονται στο $D$ και οι $A{A}_2,B{B}_1$ τέμνονται στο $E$.

Αν οι $AD,AE$ προεκτεινόμενες τέμνουν την βάση στα $A_1,A_2$, δείξτε ότι $B{A}_1=A_{2}C$.

Πηγή: mathematica

Archimedes: «Rise above oneself and prasp the world»

How Archimedes Almost Broke Math with Circles

How Archimedes Trapped Pi

«Transire Suum Pectus Mundoque Potiri»

«Ξεπέρασε τον εαυτό σου και κατέκτησε τον κόσμο.»

Το πρόσθιο του μεταλλίου Fields, που απονέμεται σε μαθηματικούς κάτω των 40 ετών στα συνέδρια της Διεθνούς Μαθηματικής Ένωσης (IMU), έχει μια άποψη της κεφαλής του Αρχιμήδη και αυτό το απόφθεγμα.

Αρχιμήδης: «Η συντομότερη απόσταση μεταξύ δύο σημείων είναι μία ευθεία»

Αρχιμήδης: «Υπάρχουν πράγματα που φαίνονται απίστευτα στους περισσότερους ανθρώπους που δεν έχουν σπουδάσει Μαθηματικά»

Archimedes Biography

Αρχιμήδου σκέψις

Ποια σχέση από τις παρακάτω είναι σωστή; (χωρίς να γίνουν υπολογισμοί, εννοείται)

Οι δίδυμοι κύκλοι του Αρχιμήδη

Οι δίδυμοι κύκλοι του Αρχιμήδη

Archimedes: «EUREKA»

Archimedes: «Give me a place to stand and I will move the world»