Γνωρίζατε ότι η λογική μας μπορεί να μας οδηγήσει σε αποφάσεις που δεν είναι οι καλύτερες για όλους; Αυτό ακριβώς περιγράφει το διάσημο "Δίλημμα του Φυλακισμένου", ένα κλασικό πρόβλημα της Θεωρίας Παιγνίων, που αναπτύχθηκε από τους Merrill Flood και Melvin Dresher.
Ο μαθηματικός Τζον Νας ανέδειξε τη σημασία του μέσω της έννοιας της ισορροπίας Νας.
Φανταστείτε δύο υπόπτους που συλλαμβάνονται για ένα έγκλημα. Η αστυνομία τους ανακρίνει ξεχωριστά, προσφέροντάς τους την ίδια επιλογή: να ομολογήσουν ή να σιωπήσουν.
-
Αν ομολογήσει μόνο ο ένας, αυτός κερδίζει την ελευθερία του, ενώ ο άλλος τιμωρείται αυστηρά.
-
Αν ομολογήσουν και οι δύο, τιμωρούνται αμφότεροι, αλλά με μικρότερη ποινή από ό,τι αν προδωθεί μόνο ο ένας.
-
Αν κανείς δεν ομολογήσει, και οι δύο λαμβάνουν μικρή ποινή λόγω έλλειψης επαρκών αποδείξεων.
Η βέλτιστη επιλογή για το κοινό συμφέρον είναι να σιωπήσουν και οι δύο. Όμως, ο φόβος ότι ο άλλος θα ομολογήσει τους ωθεί να κάνουν το ίδιο, οδηγώντας σε αμοιβαία τιμωρία.
Αυτό το παράδοξο μας δείχνει πώς η ατομική λογική μπορεί να συγκρουστεί με το κοινό συμφέρον. Το Δίλημμα του Φυλακισμένου έχει εφαρμογές σε πολλούς τομείς, από τις διαπραγματεύσεις μέχρι τις διεθνείς σχέσεις.
