Πιερ ντε Φερμά: Ένας μεγάλος μαθηματικός

Ο Φερμά γεννήθηκε στις 17 Αυγούστου 1601 (ή 1607) στο Μπομόν-ντε-Λομάνι και πέθανε στο Κάστρ στις 12 Ιανουαρίου 1665.

Αρχικά, ολοκλήρωσε τις πρώτες σπουδές του, πιθανά στο μοναστήρι των Φραγκισκανών “Grandsl ve”. Το οποίο βρισκόταν στην περιοχή της γενέτειράς του μεταβαίνει στο Πανεπιστήμιο της Τολούζης και μετά στου Μπορντώ. Εκεί είχε την πρώτη του επαφή με τα μαθηματικά, το 1629. Όταν αποκαθιστά και δίνει σε ένα μαθηματικό, ένα έργο του Απολλωνίου. Την ίδια περίοδο, επίσης, συνέγραψε αρκετά κείμενα σχετικά με το μέγιστο και το ελάχιστο των συναρτήσεων. Τα οποία έδωσε στον Ετιέν ντ’ Εσπανιέ, άνθρωπο που είχε τα ίδια ενδιαφέροντα με αυτόν.

Οι πρώτες σπουδές και οι γνώσεις του

Μετά μεταβαίνει στην Ορλεάνη και σπουδάζει νομικά. Αφού έλαβε το πτυχίο του αγοράζει τον τίτλο του συμβούλου στο Κοινοβούλιο της πόλης. Στην πόλη παντρεύεται, αλλάζει το όνομα του σε Πιέρ ντε Φερμά και πλέον, και λόγω του πεθερού του, ολόκληρη η οικογένειά του ανήκει στην Αριστοκρατία της πόλης.

Διαβάζουμε: «Ο Φερμά χειριζόταν άψογα, εκτός από τα γαλλικά, τα λατινικά, τα Αρχαία ελληνικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά και πιθανόν και τη βασκική διάλεκτο. Για το λόγο αυτό ήταν περιζήτητος για την απόδοση των κλασικών ελληνικών κειμένων. Παρά την ενασχόλησή του με τη μαθηματική επιστήμη, κράτησε για τον εαυτό του τον τίτλο του “ερασιτέχνη”, ενώ παράλληλα κατάφερε να πετύχει την επιθυμητή αναγνώρισή του. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε διαμάχες με συγχρόνους του μαθηματικούς, όπως ο Ρενέ Ντεκάρτ (Καρτέσιος), ενώ είχε αναπτύξει φιλία με τον Μπλεζ Πασκάλ»1.

Το τελευταίο θεώρημα του Φερμά

Το έργο εκτείνεται από την Αναλυτική Γεωμετρία ως τον Απειροστικό λογισμό και την Θεωρία Αριθμών, με το διάσημο Τελευταίο Θεώρημα του Φερμά. Το περίφημο θεώρημά του ανακαλύφθηκε από τον γιο του στα περιθώρια μιας έκδοσης του Διόφαντου, με την παρατήρηση ότι το περιθώριο ήταν πολύ μικρό για να χωρέσει και την απόδειξή του. Σήμερα ξέρουμε ότι μάλλον ο Φερμά δεν είχε την απόδειξη του. Το Τελευταίο Θεώρημα το Φερμά αποτελεί ίσως την διασημότερη συμβολή του στα μαθηματικά. Αποδείχθηκε μόλις το 1994 από τον Αμερικάνο μαθηματικό Wiles. Ο οποίος αφιέρωσε επτά χρόνια για να το αποδείξει. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί μεγάλοι μαθηματικοί έχουν αφιερώσει χρόνια έρευνας για να το αποδείξουν ή το απέδειξαν υπό προϋποθέσεις.

Οι άλλες συμβολές του στα μαθηματικά

Σημαντική συμβολή είχε επίσης, ο Φερμά, στον ολοκληρωτικό λογισμό, όπου με ευφυές τέχνασμα κατόρθωσε να επινοήσει τύπο υπολογισμού του ολοκληρώματος ανάγοντάς το σε άθροισμα όρων γεωμετρικής προόδου. Μέσω της αλληλογραφίας του με τον Πασκάλ, έθεσαν, το 1664, τα βασικά θεμέλια της θεωρίας των πιθανοτήτων. Ωστόσο, για την συμβολή του στην Αναλυτική Γεωμετρία ξέρουμε ότι σε χειρόγραφο του 1636 (το οποίο εκδόθηκε μετά τον θάνατό του) ο Φερμά προχωράει ένα βήμα παραπέρα από το έργο του Descartes και του επιτρέπει να μελετήσει και να ορίσει πολλές καμπύλες και την γνωστή σπείρα του Φερμά. Όμως το σημαντικότερο επίτευγμά του θεωρείται η δουλειά του στην Θεωρία Αριθμών με την μελέτη, ακόμα, στους τέλειους αριθμούς, τους “φίλιους” (amicable) αριθμούς και τους αριθμούς που θα γίνουν αργότερα γνωστοί ως “αριθμοί του Φερμά”.

Παραπομπές:

Πιερ ντε Φερμά – Βικιπαίδεια (wikipedia.org) (wikipedia.org/wiki/Πιερ_ντε_Φερμά)

Πηγές:

Πιερ ντε Φερμά – Βικιπαίδεια (wikipedia.org) (wikipedia.org/wiki/Πιερ_ντε_Φερμά)

Clifford A. Pickover, Το ΒΙΒΛΙΟ των Μαθηματικών, Μετάφραση: Κωνσταντίνα Γεωργούλια, Επιμέλεια: Χαρά Χαραλάμπους, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε., Σελ.132-134

Από Ηλίας Θάνος