Η επιστήμη της οικονομίας δεν ασχολείται μόνο με αριθμούς και γραφήματα αλλά και με τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Μια από τις πιο διαφωτιστικές μελέτες σε αυτό το πεδίο είναι το πείραμα της κοινωνικής εμπιστοσύνης που σχεδίασε ο οικονομολόγος Joyce Berg από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα.
Το Σχέδιο του Πειράματος
Στο πείραμα, δίνονται $10 σε κάθε έναν από δύο παίκτες, οι οποίοι δεν γνωρίζουν ο ένας τον άλλον και δεν έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας. Ο πρώτος παίκτης, τον οποίο αποκαλούμε "trustor", έχει την επιλογή να δώσει οποιοδήποτε ποσό από τα χρήματά του στον δεύτερο παίκτη, τον "διαχειριστή". Το ποσό που δίνεται τριπλασιάζεται. Για παράδειγμα, αν ο trustor δώσει
Η Θεωρητική Προσέγγιση
Αν οι παίκτες λειτουργούσαν καθαρά με βάση τη λογική και την αναζήτηση του προσωπικού τους κέρδους, ο trustor δεν θα έπρεπε να δώσει τίποτα, καθώς ο διαχειριστής θα μπορούσε να κρατήσει όλα τα χρήματα, αφήνοντας τον trustor χωρίς τίποτα. Αυτή η προσέγγιση θα οδηγούσε σε ένα αποτέλεσμα όπου ο καθένας κρατάει τα αρχικά του $10.
Τα Πραγματικά Αποτελέσματα
Ωστόσο, τα πραγματικά αποτελέσματα του πειράματος ήταν εντυπωσιακά διαφορετικά. Σύμφωνα με τη μελέτη, 30 από τους 32 trustors έστειλαν κάποιο ποσό χρημάτων, με μέσο όρο $5,16. Αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι μπορεί να δρουν με βάση την εμπιστοσύνη ή την προσδοκία αμοιβαιότητας, παρά την ορθολογική αναζήτηση μέγιστης απόδοσης.
Αυτό το πείραμα αναδεικνύει ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά μπορεί να μην ακολουθεί πάντα τον δρόμο της αυστηρής λογικής όταν πρόκειται για θέματα όπως η εμπιστοσύνη και η αμοιβαιότητα. Οι άνθρωποι φαίνεται να επενδύουν στην εμπιστοσύνη, πιθανώς με την πεποίθηση ότι θα υπάρξει ανταπόδοση, ακόμα και σε συνθήκες που δεν υπάρχει εγγύηση.
Πηγή: Joyce Berg, John Dickhaut, και Kevin McCabe, "Trust, Reciprocity, and Social History," Games and Economic Behavior
