▪ Φυσική και Λογική Συνεπαγωγή

Στην καθημερινή ζωή μια υποθετική πρόταση (φυσική συνεπαγωγή) χρησιμοποιείται με διαφορετικό τρόπο από τον τρόπο που λειτουργεί μια συνεπαγωγή στη Λογική (λογική συνεπαγωγή). Σε μια φυσική συνεπαγωγή η σχέση της υπόθεσης με το συμπέρασμα είναι αιτιακή, συνήθως με χρονική διαδοχή και ο ισχυρισμός δηλώνει ότι εφόσον πραγματοποιηθεί (ή πραγματοποιείται) η υπόθεση, τότε θα πραγματοποιηθεί (ή πραγματοποιείται) και το συμπέρασμα. Μία φυσική συνεπαγωγή λοιπόν έχει νόημα μόνο όταν η υπόθεση είναι αληθής. Σε μία λογική συνεπαγωγή η σχέση της υπόθεσης με το συμπέρασμα είναι λογική και η πρόταση σύμφωνα με τη Λογική xαρακτηρίζεται πάντα ως αληθής ή ψευδής. Ο ισχυρισμός εδώ δηλώνει ότι δε μπορεί να ικανοποιείται η υπόθεση και να μην ικανοποιείται το συμπέρασμα. Για να γίνουν περισσότερο κατανοητά τα παραπάνω, ας δούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. 

Παράδειγμα

Έστω ότι ένας πατέρας είπε στο γιο του: «Αν στο πορτοφόλι μου έχω περισσότερα από 100 ευρώ, τότε θα σου δώσω 10 ευρώ». Την πρόταση αυτή μπορούμε να τη δούμε και ως φυσική συνεπαγωγή και ως λογική. Συγκεκριμένα λοιπόν έχουμε: 

Αν ικανοποιείται η υπόθεση και ο πατέρας αυτός δώσει στο γιο του 10 ευρώ, τότε η παραπάνω πρόταση θα είναι αληθής και ο πατέρας αποδεικνύεται ειλικρινής.
Aν, όμως, δε δώσει στο γιο του 10 ευρώ, τότε η πρόταση θα είναι ψευδής και ο πατέρας ανειλικρινής. Έως εδώ η φυσική συνεπαγωγή συμφωνεί με την αντίστοιχη λογική συνεπαγωγή. Αν τώρα τα χρήματα στο πορτοφόλι δεν είναι περισσότερα από 100 ευρώ και δούμε την παραπάνω υποθετική πρόταση ως φυσική συνεπαγωγή, τότε δεν τίθεται θέμα αλήθειας της πρότασης αυτής και ειλικρίνειας του πατέρα, αφού δεν ικανοποιείται η υπόθεση. Αν όμως τη δούμε ως λογική συνεπαγωγή, τότε, είτε ο πατέρας δώσει στο γιο του 10 ευρώ είτε όχι, πώς μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι η πρόταση αυτή, η οποία δεν είναι αντιφατική, είναι ψευδής; Με τι στοιχεία; Γι’ αυτό λοιπόν τη δεχόμαστε ως αληθή.