Τετάρτη 9 Μαρτίου 2011

▪ Τα πέντε δάκτυλα

Κατά τον Αριστοτέλη ίσως το δεκαδικό σύστημα να ξεκίνησε από τα πέντε δάκτυλα του χεριού.
Απόσπασμα από το βιβλίο τού Ευαγγέλου Σ. Σταμάτη, Ιστορία τών Ελληνικών Μαθηματικών, όπου λέει ο Αριστοτέλης (σε μετάφραση):
"Διατί όλοι οι άνθρωποι και οι βάρβαροι και οι Έλληνες αριθμούν μέχρι τού δέκα, και όχι μέχρις άλλου αριθμού, π.χ. του δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έπειτα αναδιπλούν, ως έν πέντε, δύο πέντε, όπως ένδεκα, δώδεκα; Επίσης διατί δεν σταματούν εις ένα αριθμόν έξω τού δέκα και δεν επαναδιπλούν κατόπιν από εκεί; Διότι έκαστος (σύνθετος) αριθμός αποτελείται από τον προηγούμενον με την προσθήκην ενός ή δύο (κλπ.) και ούτω δημιουργείται κάθε αριθμός, όμως αριθμούν μέχρι τού δέκα ως ορίου. Διότι φαίνεται, τούτο δεν γίνεται τυχαίως, και πάντοτε αριθμούν κατ’ αυτόν τον τρόπον. Ό,τι όμως γίνεται πάντοτε κατά τον αυτόν τρόπον δεν οφείλεται εις την τύχην, αλλά είναι φυσικόν. Διατί λοιπόν κάμνουν αυτό, διότι ο δέκα θεωρείται ο τέλειος αριθμός; Ως έχων δηλαδή εντός αυτού όλα τα είδη των αριθμών, τον άρτιον, τον περιττόν, τον τετράγωνον, τον κύβον, την έκφρασιν του μήκους, την έκφρασιν του εμβαδού (π.χ. 4 = 2x2, 6 = 2x3, κλπ.), περιέχων τον πρώτον και τον σύνθετον αριθμόν; Ή διότι η δεκάς αποτελεί μιαν αρχήν; Διότι έν και δύο και τρία και τέσσαρα κάμνουν δέκα. Ή διότι οι κινούμενοι αστέρες είναι εννέα;
Ή διότι εις τας δέκα αναλογίας υπάρχουν τέσσαρες κυβικοί αριθμοί, εκ των οποίων αριθμών λέγουν οι Πυθαγόρειοι ότι αποτελείται το σύμπαν; Ή διότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δέκα δακτύλους;" 

1 σχόλιο:

  1. Σελίδα 35 (Το Δεκαδικόν Αριθμητικόν Σύστημα)
    Πραγματεία του Αριστοτέλη με τίτλο "Προβλήματα"
    (Αριστοτέλους Προβλήματα 910 XV § 3

    ΑπάντησηΔιαγραφή