Έξι στους δέκα φοιτητές εγκαταλείπουν τις σπουδές - ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ

Σύμφωνα με έκθεση (εδώ) της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΜΟ.ΔΙ.Π ΕΚΠΑ) οι ενεργοί και οι συνολικοί φοιτητές από το 2009-2013 είναι αυτοί που αναφέρονται στο παρακάτω πίνακα:

Στον παραπάνω συνθετικό πίνακα Β2.2.1 που δίνεται μια συνολική εικόνα των προπτυχιακών φοιτητών του Ιδρύματος για την περίοδο 2008-2013. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία του
πίνακα για το έτος 2012-2013, οι ενεργοί φοιτητές ήταν το 38% του συνόλου των εγγεγραμμένων φοιτητών στο ΕΚΠΑ. Το αντίστοιχο ποσοστό για το έτος 2008-2009 ήταν 42,3%.

Η μείωση του αριθμού των ενεργών φοιτητών μεταξύ των ετών 2012-2013 & 2008-2009 υπολογίζεται στο 7,6% με παράλληλη αύξηση 9,5% των μη ενεργών (> ν+2) φοιτητών. Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης η μη έγκαιρη ολοκλήρωση σπουδών των φοιτητών κατά κύριο λόγο οφείλεται σε δύο σημαντικούς παράγοντες: 

(1ον) Στον μεγάλο αριθμό φοιτητών με ελάχιστα προσόντα που εισάγονται στο Πανεπιστήμιο. Η διαδικασία των Πανελλαδικών Εξετάσεων δυστυχώς δεν ελέγχει μια σειρά από γνωστικές, ερευνητικές αλλά και κοινωνικές δεξιότητες, απαραίτητες για την παρακολούθηση ακαδημαϊκών σπουδών αλλά απλώς την στείρα απομνημόνευση μερικών σελίδων. 

Αποτέλεσμα αυτού πολλοί νέοι φοιτητές να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν στο υψηλό επίπεδο σπουδών και να εγκαταλείπουν το Πανεπιστήμιο. Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις επιλέγονται σχολές οι οποίες εντάσσονται στο μηχανογραφικό δελτίο σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις. 

Οι υποψήφιοι μπορεί να επιτύχουν σε μια σχολή, όμως το πρόγραμμα σπουδών να περιλαμβάνει μαθήματα άσχετα με τα μαθήματα στα οποία εξετάστηκαν στις πανελλαδικές. 

Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ο φοιτητής να έχει σημαντικά κενά και να μην μπορεί να καταλάβει θεμελιώδη μαθήματα και έννοιες του προγράμματος σπουδών στο οποίο επέτυχε και εγγράφηκε. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος έχει προταθεί από τους εξωτερικούς αξιολογητές, να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατό όπου δεν υπάρχει, δομή μαθημάτων βασισμένη σε προαπαιτούμενα, και η ενίσχυση του πρώτου έτους με μαθήματα γενικής παιδείας που ενισχύουν τις γνώσεις και δεξιότητες των φοιτητών ενόψει των εξειδικευμένων μαθημάτων των επόμενων ετών. 

Επίσης, ειδικά στα ξενόγλωσσα τμήματα αφενός η βάση εισαγωγής διαμορφώνεται σε χαμηλά επίπεδα αφετέρου το επίπεδο γλωσσομάθειας, (στις ξένες γλώσσες), που απαιτείται δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό με αποτέλεσμα να εισάγονται φοιτητές με μέσο όρο κάτω από 10.000 μόρια. Αυτό οδηγεί με βεβαιότητα στη διαμόρφωση ομάδων φοιτητών με αυξημένο κίνδυνο μη ολοκλήρωσης των σπουδών τους λόγω αντικειμενικής αδυναμίας ανταπόκρισης. 

(2ον) Τα τελευταία πέντε χρόνια, η παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει επιδράσει αρνητικά στην προσπάθεια των φοιτητών να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Πολλοί εξ αυτών εγκαταλείπουν τις σπουδές τους επειδή η οικογένεια δεν μπορεί πλέον να συνδράμει, υποαπασχολούνται σε εργασίες άσχετες με τις σπουδές τους για να εξοικονομήσουν εισόδημα, επιλέγουν να μην παραστούν σε εξεταστικές λόγω του κόστους διαμονής και μετακινήσεων (φοιτητές από την επαρχία). 

Αποτέλεσμα η περαιτέρω επιβράδυνση του ρυθμού ολοκλήρωσης σπουδών ή / και η εγκατάλειψη της φοίτησης. Η άποψη μου είναι ότι ο δεύτερος παράγοντας δεν θεμελιώνεται επαρκώς γιατί και πριν την οικονομική κρίση τα ποσοστά των ενεργών ήταν περίπου τα ίδια όπως δείχνει και ο παρακάτω πίνακας: 

(Για τον αριθμό ενεργών φοιτητών του 2011-2012 στον πίνακα 1α της έκθεσης της ΜΟ.ΔΙ.Π είναι 100.324 και στον Β2.2.1 100.234, προφανώς θα υπάρχει κάποιο τυπογραφικό λάθος σε έναν από τους δύο αριθμούς)
Πηγή