▪ "Γιατί σιωπούν οι άνθρωποι στις κρίσιμες στιγμές;"

Θυμήθηκα πάλι την εργασία μου με τον Καραθεοδωρή. Με βασάνιζε πολύ καιρό η στάση του: Ήταν Μάρτιος του 1933. Ο Αϊνστάιν είχε κάνει δηλώσεις στην Αμερική για την έλλειψη πολιτικής ελευθερίας στη Γερμανία. Οι αρχές του Καντ και του Γκαίτε, έλεγε, έπαψαν να τιμώνται πια στη δημόσια ζωή της χώρας. Το πρωσικό Υπουργείο Παιδείας απαίτησε από την Ακαδημία να καταδικάσει τις δηλώσεις του. Ο γραμματέας της, Ερνστ Χάιμαν, τον κατηγόρησε ότι υποδαυλίζει το μίσος στη Γαλλία και την Αμερική. Ο Μαξ Πλανκ τον προέτρεψε να φύγει από την Ακαδημία. Η κατάληξη όλων αυτών ήταν να τον διαγράψουν από τα μητρώα τους η πρωσική και η βαυαρική Ακαδημία.

"Αν λύσετε όμως το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας, με σταυρωμένα από ευσέβεια τα χέρια..." έγραφε ο Αϊνστάιν σε επιστολή του προς τον μεγάλο έλληνα μαθηματικό το 1916. Κι ο Καραθεοδωρή, που ήταν μέλος και των δυο ακαδημιών, τι είπε για τον συνεργάτη του, όταν εκείνες αποφάσισαν τη διαγραφή του; Στην πρωσική, μάλιστα, ο Αϊνστάιν ήταν μεταξύ εκείνων που εισηγήθηκαν να γίνει μέλος της.
Δεν είπε λέξη. Γιατί σιωπούν οι άνθρωποι όταν δεν πρέπει; Όλα τα καθεστώτα, όλες οι αδικίες στηρίζονται στη δική του σιωπή. Θέλω όμως να είμαι δίκαιος. Στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν παρασύρθηκε από την εθνικιστική υστερία των διανοουμένων που υπέγραφαν διακηρύξεις υπέρ του πολέμου και της Γερμανίας. Όμως στη δεκαετία του '30 δεν είπε τίποτε εναντίον των ναζί. Δεν υπερασπίστηκε τους εβραϊκής καταγωγής συναδέλφους του. Εκπροσώπησε τη Γερμανία στη Διεθνή Διάσκεψη Μαθηματικών της Ρώμης κατά τη διάρκεια του πολέμου. [...].

Για να διαβάσετε όλο το άρθρο, κάντε κλικ εδώ.