▪ Μάξιμος Πλανούδης - Γεωγραφία του Κλαύδιου Πτολεμαίου

Ο Μάξιμος Πλανούδης βυζαντινός λόγιος, ούτε λίγο ούτε πολύ ξαναζωντάνεψε την γεωγραφική επιστήμη παραμελημένη για περίπου 10 αιώνες. Είναι αυτός που ευθύνεται για την αναβίωση της Πτολεμαϊκής Γεωγραφίας της οποίας η διάδοση στην Δύση είναι ένα από τα σημαντικά γεγονότα που προετοίμασαν την Αναγέννηση.

O Mάξιμος Πλανούδης (1260-1310) από τη Nικομήδεια, μοναχός στη Mονή της Xώρας στην Κωνσταντινούπολη. Με αίτημα του αυτοκράτορα Ανδρόνικου B', ετοίμασε ένα αντίγραφο της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου με χάρτες φέρνοντας σε πέρας ένα έργο που απαιτούσε επιστημονικές και τεχνικές δυνατότητες που θα του επέτρεπαν την κατανόηση αλλά και την εφαρμογή των επιστημονικών οδηγιών του Πτολεμαίου, για την σύνταξη των χαρτών.

Στην εικόνα, ο Πτολεμαίος υπολογίζει με εξάντα και διαβήτη τη θέση των άστρων

O Πλανούδης γνώριζε λατινικά (πρεσβευτής της Κωνσταντινούπολης στη Ενετία το 1296), μετέφρασε Kάτωνα, Oβίδιο, Kικέρωνα και παράλληλα με το θεολογικό και διδακτικό του έργο, ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τα μαθηματικά, σχολιάζοντας τα δύο πρώτα βιβλία της Διοφαντικής αριθμητικής. Εισήγαγε στο Bυζάντιο τους αραβικούς αριθμούς και την αριθμητική ορολογία ("εκβολή" η αφαίρεση, "μερισμός" η διαίρεση, "τετραγωνική πλευρά" η τετραγωνική ρίζα, για τον υπολογισμό της οποίας δίνει μια δικιά του μέθοδο) με το σύγγραμμα Ψηφοφορία κατ' Ινδούς η λεγομένη μεγάλη, στην οποία αναφέρεται για πρώτη φορά το ψηφίο "μηδέν". 

Προώθησε, την αστρονομία και γεωγραφία, μεταφράζοντας τον Άρρατο και συγκεντρώνοντας χειρόγραφα του Στράβωνα, που συντήρησε και αποκατέστησε, όπως το αντίγραφο χειρόγραφο της Γεωγραφίας του (9ος αιώνας) που βρίσκεται σήμερα στο Παρίσι, στην Eθνική Bιβλιοθήκη.
Πηγή: hellinon