Τρίτη 5 Ιουλίου 2011

▪ Ο Αρχοντοχωριάτης και τα μαθηματικά

Στην κωμωδία του Μολιέρου «Ο Αρχοντοχωριάτης», ο δάσκαλος που αναλαμβάνει να μορφώσει τον άξεστο, αλλά πλουσιότατο, ήρωα που θέλει να μοιάσει στους αριστοκράτες, του διδάσκει τι είναι πρόζα. «Κοίτα που τόσα χρόνια μιλούσα πρόζα και δεν το ήξερα!» καμαρώνει, και προσπαθεί να επιδείξει τις νέες του γνώσεις στην υπηρέτριά του με κωμικά αποτελέσματα, καθώς εκείνη δεν προβληματίζεται που δεν ξέρει ότι απλώς το να μιλάς είναι πρόζα, κι αυτή η γνώση, παρά την εγκυκλοπαιδική αξία της, ουδόλως συμβάλλει στο να μιλάει κανείς σωστότερα.
Όλα αυτά τα θυμήθηκα διαβάζοντας στο περιοδικό Ευκλείδης Β περισπούδαστο άρθρο με θεωρία μαθηματικής λογικής. Εκεί ο μαθητής αναγνώστης υποθέτω ότι εντυπωσιάζεται π.χ. με το θεώρημα: «Αν p και pÞq αληθείς, τότε q αληθής». Νιώθει τι έχανε τόσα χρόνια που, όταν πληρούνταν οι υποθέσεις ενός θεωρήματος, θεωρούσε αυτονόητο να εξαγάγει το αντίστοιχο συμπέρασμα! Όχι, νεαρέ μου, κακώς το πίστευες χωρίς να ξέρεις τη σχετική πρόταση της μαθηματικής λογικής!
Αν και χαμηλοβάθμιος μαθηματικός, δεδομένου ότι το πτυχίο μου βρίθει από εξάρια και πεντάρια, ουδόλως υποτιμώ την αξία της μαθηματικής λογικής. Εκείνο που αμφισβητώ ευθέως είναι το ότι η γνώση των κανόνων της βοηθάει το μαθητή να μάθει να σκέφτεται. Είναι σαν να θέλεις να διδάξεις ποδηλασία μέσω ενός εγχειριδίου για τη θεωρία της ισορροπίας. Γιατί, για σκεφτείτε: Για να αντιληφθεί ένας μαθητής τι λέει η πρόταση «Αν pκαι pÞq αληθείς, τότε q αληθής» δεν προϋποτίθεται να ξέρει ήδη να την εφαρμόζει; Έχει κι αυτή υπόθεση και συμπέρασμα, όπως όλες οι άλλες προτάσεις στις οποίες αναφέρεται.
Πολλά ακόμη θα μπορούσαμε να αναφέρουμε για το εν λόγω άρθρο, όχι μόνο για την αμφίβολη σκοπιμότητα δημοσίευσής του αλλά και για την επιστημονική του αξία, όμως, ελλείψει χώρου, θα περιοριστούμε σε μια παρατήρηση: Ένα κείμενο για τη μαθηματική λογική πρέπει να είναι γραμμένο με απόλυτη αυστηρότητα. Όμως ο συντάκτης του αναφέρει για παράδειγμα ότι «λογική παράσταση (νεολογισμός;) είναι … που περιέχει μεταβλητές p,q, …» χωρίς να μας αναφέρει ποιο είναι το σύνολο από το οποίο παίρνουν τιμές οι μεταβλητές. Λεπτομέρειες! Το παν είναι να μάθει καθένας ότι αυτό που κάνει καθημερινά είναι πρόζα. Αμ πώς!
Του Σ. Μαρίνη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου